Desetljeće 1940 – 1949 | Aco Šopov

This post is also available in: Macedonian French English Serbian Bosnian

Desetljeće 1940 – 1949

Aco Šopov četrdesetih godina 20. stoljeća

Stvaralački put Aca Šopova četrdesetih godina 20. stoljeća prolazi kroz razdoblje u kojem mladi revolucionarni pjesnik postaje član Saveza komunističke omladine Makedonije da bi odmah nakon završene gimnazije u rodnom Štipu otišao u partizane.

Partizan u Trećoj makedonskoj udarnoj brigadi, Šopov je nakon oslobodjenja aktivno sudjelovao u stvaranju i izgradnji državnosti Makedonije u okviru SFRJ.

U tom razdoblju napisao je čuveni “Marš Treće makedonske udarne brigade” i još čuveniju pjesmu “Oči”, posvećenu Veri Jocić, te objavio svoje prve dvije zbirke poezije: Pjesme, prva knjiga na makedonskom jeziku uslobodnoj Makedoniji i Pruga mladosti (sa Slavkom Janevskim), inspirirana njihovim sudjelovanjem u izgradnji pruge Brčko-Banovići.

U to vrijeme izlaze časopisi Mlad Borec (1944.-1996.) i Nov Den (1945.-50.), koje će Aco Šopov uređivati nakon partizanskog iskustva s listom Ogan i srednjoškolskog iskustva s ilegalnim listom Iskra.

Ljeto 1945. Aco Šopov proveo je u Sovjetskom Savezu kao član delegacije Jedinstvenog saveza antifašističke omladine Jugoslavije (USAOJ) koju je predvodio Slavko Komar. U srpnju 1946. završio je srednju partijsku školu “Đuro Đaković” u Beogradu, a od 17. do 23. studenoga sudjelovao je na Prvom kongresu književnika Jugoslavije pod predsjedanjem Ive Andrića. Izabran je za člana Povjerenstva za imenovanje Nadzornog odbora.

Godine 1947. osnovano je Društvo književnika Makedonije. Aco Šopov jedan je od njegovih osam osnivača. U više je navrata predsjedao Društvom. Iste godine sudjeluje na Jugoslavenskom književnom čitanju u Malom kazalištu u Zagrebu, održanom u sklopu Prvog kongresa Narodnog fronta Hrvatske.

„Не попусто таа прва наша повоена генерација писатели е наречена голема”, пишува литературниот критичар Миодраг Друговац во преговорот на книгата на Ацо Шопов Златен круг на времето (1969), „таа мораше да ја изврши лингвистичката и литературна револуција, а истовремено на повеќе различни страни да врши високи општествени и политички должности, често врзувајќи го денот со ноќта и ноќта со денот, градејќи пруги и нови градови, хидроцентрали и задружни домови, толкувајќи ја македонската и општојугословенска револуција од говорниците на меѓународните трибини и во своите ретки слободни часови посветувајќи ги мислите и чувствата, сеќaвaњата и визиите на т.н. суперструктури на општествената надградба, на своите литературни бели ноќи.”

“Nije uzalud prvi poslijeratni naraštaj makedonskih pisaca nazvan velikim”, piše književni kritičar Miodrag Drugovac u predgovoru knjizi Aca Šopova Zlatni krug vremena (1969.), “morao je provesti lingvističku i književnu revoluciju, a u isto vrijeme, na mnogo različitih frontova, obavljati visoke društvene zadaće i političke dužnosti, često spajajući dan s noći i noć s danom, gradeći željeznice i nove gradove, hidroelektrane i zadružne domove, tumačeći makedonsku i općejugoslavensku revoluciju s govornica međunarodnih tribina i posvećujući svoje rijetke slobodne sate (…) svojim književnim bijelim noćima”.

U tom desetljeću rođen je Vladimir (16. prosinca 1948. – 23. siječnja 2000.), sin Aca Šopova i Blagorodne Tsvetkovske.

Detaljna kronologija dostupna je na makedonskom jeziku.

Slike iz ovog perioda